HISTORIA WPŁYWU – o współpracy ACF i Fundacji Nagle Sami
Przygotowane przez:
Sofia Papadopoulou, Kierownik działu MHPSS i Ochrony w Action Contre la Faim
Lucile Hermant, Kierownik ds. zaangażowania strategicznego w Action Contre la Faim
Marianna Lutomska, Dyrektor Zarządzający Nagle Sami
Paulina Stańczak, Kierownik programu Nagle Sami
Zespół biura Fundacji Nagle Sami. Od lewej:
Marianna Lutomska (wiceprezes), Paulina Stańczak
(kierownik projektu ACF), Michalina Bieńkowska
(wsparcie administracyjne)
Prawa autorskie : Justyna Palevic dla Action contre la Faim
KONTEKST
Od momentu eskalacji konfliktu w Ukrainie 24 lutego 2022 roku, Polska w ciągu kilku
tygodni z kraju przyjmującego stosunkowo niewielu uchodźców przekształciła się
w jedno z głównych państw przyjmujących uchodźców na świecie. Oczekuje się,
że napływ uchodźców będzie się utrzymywał, ponieważ sytuacja w Ukrainie pozostaje
niepewna, z wewnętrznymi przesiedleniami na dużą skalę, zniszczeniami
infrastruktury i surowymi warunkami zimowymi. Część uchodźców przeniosła się do
innych krajów europejskich, ale duża liczba uchodźców z Ukrainy pozostaje w Polsce.
Do stycznia 2023 r. w Polsce zarejestrowano 1,5 mln uchodźców do ochrony
czasowej, a 950 tys. pozostaje obecnie w kraju. W niektórych ośrodkach zbiorczych
i tranzytowych nadal odnotowuje się napływ uchodźców, przy czym profil nowo
przybyłych osób wykazuje rosnącą podatność na zagrożenia i wymaga dodatkowej
pomocy. Główne zgłoszone przypadki narażenia dotyczą 12% osób
niepełnosprawnych, 15% osób z poważnymi dolegliwościami medycznymi, 11% osób
starszych o szczególnych potrzebach oraz 22% samotnych rodziców.
Tymczasem wsparcie ze strony władz i obywateli polskich, początkowo bardzo silne,
obecnie maleje, a wielu uchodźców nie jest jeszcze w stanie usamodzielnić się
w kraju, w którym są goszczeni. W tej sytuacji organizacje humanitarne są gotowe do
dalszego wspierania władz rządowych poprzez realizację programów
odpowiadających na potrzeby dotkniętej kryzysem ludności.
ACTION AGAINST HUNGER W POLSCE
Action against Hunger (ACF) rozpoczęła działalność w Polsce na początku marca 2022
roku. Lokalizacja była główną metodologią interwencji ACF w Polsce. Wraz z partnerami krajowymi, ACF realizowała działania z zakresu zdrowia psychicznego
i wsparcia psychospołecznego (MHPSS) mające na celu odpowiedzieć na pilne
potrzeby psychologiczne ludności dotkniętej kryzysem w województwach
Mazowieckim i Podkarpackim.
W obliczu pilnych potrzeb główne kryteria nawiązania współpracy opierały się na
zgodności wizji, celów strategicznych i wartości, przy czym odpowiedzialność
i przejrzystość stanowiły ważną wspólną płaszczyznę. Oczekiwane wyniki tej
współpracy były związane ze świadczeniem dostosowanych kulturowo i uwzględniających traumę usług MHPSS, dostosowanych do potrzeb beneficjentów oraz
lokalnych możliwości i kontekstu.
Partnerzy lokalni i ACF wykorzystują we współpracy komplementarne doświadczenia,
aby jak najlepiej wspierać beneficjentów: partnerzy lokalni mają duże zrozumienie
kontekstu i wiedzę techniczną, natomiast ACF wnosi swoje zrozumienie sektora
humanitarnego (zasady, struktura, finansowanie).
PROGRAM W WARSZAWIE
Niniejszy program został opracowany w odpowiedzi na trwający kryzys, od maja 2022
roku. Interwencje skupiają się na zapewnieniu wsparcia psychologicznego osobom
dotkniętym konfliktem i wynikającymi z niego przesiedleniami, przybywającym do
Centrum Tranzytowego Dworca Wschodniego w Warszawie. W tym celu wdrożono
działania indywidualne i grupowe, skupiające się na Pierwszej Pomocy
Psychologicznej (PFA), zarządzaniu stresem i interwencjach psychospołecznych
skoncentrowanych na traumie.
W celu wzmocnienia odporności i pozytywnych zdolności do radzenia sobie
z problemami ludności dotkniętej katastrofą, ACF nawiązała współpracę z Fundacją
Nagle Sami. Zespół składający się z czterech psychologów i jednego lidera zespołu
oferuje usługi MHPSS codziennie w różnych miejscach. Oprócz centrum
tranzytowego, nasz zespół profesjonalistów oferuje usługi w klinice Nagle Sami
i prowadzi systematyczne działania zewnętrzne w obszarze miejskim. Ponadto Nagle
Sami prowadzi infolinię dla psychologicznego wsparcia lokalnej ludności i uchodźców
w zakresie żalu i straty. Łącznie od maja udzielono wsparcia 3.058 beneficjentom.
Ośrodek tranzytowy przy Dworcu Wschodnim, Lubelska 18, Warszawa. Jest to
miejsce, w którym uchodźcy mogą otrzymać ciepły posiłek, przenocować, otrzymać
psychologiczną, medyczną i noclegową. ACF i Fundacja Nagle Sami zatrudniają
psychologów, którzy są na miejscu przez 7 dni w tygodniu.
Prawa autorskie: Paulina Stańczak dla Action contre la Faim
Jednak nawiązanie partnerstwa okazało się wyzwaniem z administracyjnego
punktu widzenia. Fundacja Nagle Sami nie miała wcześniejszego doświadczenia
we współpracy z organizacjami pozarządowymi. Jako mała organizacja, mieliśmy
niewielkie doświadczenie w radzeniu sobie z wieloma szczegółowymi
procedurami finansowymi, księgowymi i zaopatrzeniowymi, wymaganymi do
wykazania zgodności z międzynarodowymi standardami operacyjnymi.
“Ogólnie rzecz biorąc, jako Fundacja Nagle Sami możemy powiedzieć, że nasza
współpraca z ACF miała bardzo pozytywny wpływ na rozwój naszej organizacji
pod względem zasobów, budowania potencjału i niezbędnego doświadczenia
w pracy humanitarnej” – mówi Olga Puncewicz.
Jednocześnie psychologowie Nagle Sami odbyli szkolenia i superwizje zgodne
z zasadami traumy, stanowiąc cenną matrycę dla wsparcia osób z nadmierną
reaktywnością emocjonalną, oderwaniem emocjonalnym, dysocjacją i rozpaczą.
Od początku partnerstwa Fundacji Nagle Sami i ACF pomoc otrzymało ponad
3000 uchodźców (od maja 2022 do lutego 2023). Pokazuje to, że sojusz lokalny
i międzynarodowy może znacząco przyczynić się do zapewnienia trwałej pomocy
humanitarnej.
Partnerstwa między polskimi i międzynarodowymi organizacjami pozarządowymi mogłyby być jeszcze bardziej efektywne, gdyby były bardziej
przewidywalne. Darczyńcy powinni przyznawać fundusze na okresy dłuższe niż
sześć miesięcy, aby umożliwić partnerom bardziej strategiczne planowanie
wspólnych działań, zwłaszcza w sektorze zdrowia psychicznego, gdzie wpływ
i postępy mierzy się w dłuższej perspektywie.
FUNDACJA NAGLE SAMI
Fundacja Nagle Sami została założona w 2011 roku. Organizacja oferuje wsparcie
osobom, które straciły swoich bliskich lub z innych powodów zostały nagle
pozostawione same sobie. Zakres działań Fundacji obejmuje wsparcie
psychologiczne zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci, indywidualne i grupowe sesje
wsparcia, prowadzenie telefonu zaufania oraz budowanie potencjału dla
profesjonalistów. Wszyscy pracownicy Nagle Sami mają doświadczenie w pracy
z żałobą i stratą.
“Strata to bardzo bolesne doświadczenie osobiste, które może dotyczyć różnych
aspektów życia człowieka: utraty bliskich, mieszkania, majątku, poczucia
bezpieczeństwa i przynależności, tożsamości. Dlatego, gdy w Ukrainie doszło do
eskalacji konfliktu, w wyniku którego tysiące ludzi uciekało przed wojną, uznaliśmy,
że w naszym mandacie jest udzielenie im wsparcia – wyjaśnia Olga Puncewicz
z Fundacji. Dlatego Fundacja Nagle Sami wysłała pracowników i wolontariuszy jako
pierwszych respondentów do centrum tranzytowego na Dworcu Wschodnim.
Współpraca pomiędzy Nagle Sami i ACF rozpoczęła się na początku kwietnia 2022
roku, po złożeniu stosownej prośby przez dyrektora zarządzającego Fundacji Nagle
Sami i przedstawiciela ACF. Po złożeniu wniosku odbyła się seria spotkań mających
na celu określenie kontekstu, celów strategicznych i rezultatów efektywnej
współpracy. Obie strony od początku uznały, że celem jest połączenie sił i wspólne
działanie w sposób, który pomoże ludziom w potrzebie w najbardziej odpowiedni
sposób. Ponadto, byliśmy zdecydowani rozszerzyć nasze działania, aby zapewnić
nasze usługi jak największej liczbie osób przybywających z Ukrainy.
Cennym wkładem w ten projekt było doświadczenie Fundacji w udzielaniu wysokiej
jakości wsparcia psychologicznego oraz istniejąca wcześniej sieć interesariuszy.
„Okazaliśmy się skuteczni w rozmieszczaniu specjalistów, prowadzeniu szkoleń
i zapewnianiu profesjonalnego wsparcia. Ponadto, łączenie się z dostępnymi
usługami, ocena potrzeb i planowanie skutecznej strategii dotarcia było znacznie
ułatwione dzięki naszej wcześniej istniejącej sieci” dodaje Marianna Lutomska.
ACTION AGAINST HUNGER
POLSKA
Mieszka I 52, 35-303, Rzeszów,
Polska
Tel: +48 574 212 198
Email: mhpsspm@plactionagainsthunger.org
www.actioncontrelafaim.org