Recenzja książki “Mamy trupa i co dalej” Małgorzaty Węglarz i Agnes Tołoczmańskiej
„Mamy trupa i co dalej” – pomimo nieco groteskowego tytułu – okazuje się niezwykle czułym, a jednocześnie bardzo praktycznym przewodnikiem po świecie śmierci, zakładów pogrzebowych, przygotowania ciała i samego rytuału pogrzebu. To książka, która łączy w sobie bezpretensjonalną szczerość z głębokim zrozumieniem ludzkich emocji. Szczególnie poruszył mnie podrozdział zatytułowany „Jak przetrwać pogrzeb” – sam nagłówek wydał mi się rozbrajająco szczery i odważny, a treść potwierdziła, że autorki doskonale wiedzą, jak wygląda współczesny rytuał pożegnania. Przypominają nam, że zapomnieliśmy o prostych rzeczach – co wolno, a czego nie wolno robić, co wypada, a czego absolutnie nie musimy robić. Nie opierają się ślepo na konwenansach, ale też nie udają, że stoją poza rzeczywistością społeczną. Piszą np. o znaczeniu zjedzenia śniadania, o tym, że śmiech na pogrzebie jest czymś naturalnym, że nie trzeba zmuszać się do dotykania zmarłego. Normalizują też odchodzenie na bok, by złapać oddech, czy wybieranie ubioru stosownego do pogody, a nie do sztywnej tradycji. Ogromną wartością tej książki jest to, że nie ucieka w abstrakcyjne, oderwane od naszego kontekstu teorie. Autorki trzymają się polskiej rzeczywistości – znajdziemy tu opis dobrze wykonanej usługi kamieniarskiej czy procedury kremacji. Dzięki temu książka nie jest tylko przewodnikiem symbolicznym, ale również bardzo konkretnym i praktycznym. W rozdziale o żałobie pojawia się nawet wspomnienie naszej fundacji, za co jesteśmy im szczególnie wdzięczni – to dowód, że autorki nie piszą w próżni, ale z autentycznego doświadczenia i kontaktu z realnymi praktykami.
„Mamy trupa i co dalej” to lektura, po którą warto sięgnąć zarówno wtedy, gdy jesteśmy w żałobie i szukamy delikatnego wsparcia, jak i wtedy, gdy chcemy zawczasu oswoić się z tematem śmierci. Małgorzata Węglarz i Agnes Tołoczmańska jawią się w niej jako doświadczone towarzyszki – obecne, wyrozumiałe i bliskie – które przeprowadzą nas na drugi brzeg, nie obiecując łatwych rozwiązań, ale oferując coś znacznie cenniejszego: normalizację, uważność i ciepło.
