W Wydawnictwie Agora ukazała się książka Mikołaja Grynberga Rok, w którym nie umarłem. Opowiada o zawale autora, od pierwszych objawów, przez szpital, aż do powrotu do domu i rehabilitacji. Doświadczenie zawału zmienia optykę, każe przyjrzeć się sobie i otaczającej autora rzeczywistości z innego punktu widzenia.
„Dużo w tym samochodzie myślałem. To było takie normalne myślenie o tym, że chyba zaraz umrę. Kiedyś wydawało mi się, że myślenie o rzeczach ostatecznych pewnie jest bardziej natchnione. Nie jest.”
Grynberg opowiada o bezradności, strachu, byciu uwięzionym przez chorobę, utracie samodzielności. Wyczulony na zmiany, jakim podlega, skupia się na weryfikacji najbardziej bezpośrednich relacji ze światem, jest obecny tu i teraz. Nie stroniąc od humoru, przeprowadza czytelnika przez kolejne etapy choroby, rzeczywistość służby zdrowia i zmiany, które dokonują się w nim samym. Stara się być pacjentem-prymusem, szuka nadziei, spotyka sprzymierzeńców. Sam autor mówi, że to jego najbardziej osobista książka.
„Dziadek lekarz mówił, że w człowieku wszystko jest połączone. Mówił, że ma na to dowód. „Uszczypniesz człowieka w łydkę, a łza pojawia się w oku”. To może tutaj, pedałując nogami w miejscu, uda mi się naprawić serce.”
—
Mikołaj Grynberg (ur. 1966) – pisarz i fotograf, z wykształcenia psycholog. Autor albumów „Dużo kobiet” (2009) i „Auschwitz – co ja tu robię?” (2010). Wydał zbiory rozmów: „Ocaleni z XX wieku” (2012), „Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne” (2014), „Księga wyjścia” (2018), a także „Jezus umarł w Polsce” (2023), nominowany do Nagrody Literackiej Nike oraz uhonorowany Nagrodą Literacką Prezydenta Miasta Białegostoku im. Wiesława Kazaneckiego. Opublikował dwa tomy opowiadań: „Rejwach” (2017), nominowany do Nagrody Literackiej Nike i Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus, którego amerykańskie wydanie w przekładzie Seana Gaspera Bye znalazło się w finale National Jewish Book Awards 2022 i Sami Rohr Prize for Jewish Literature, oraz „Poufne” (2020). W 2021 roku zadebiutował jako reżyser filmem dokumentalnym „Dowód tożsamości” wyprodukowanym przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Od lat zajmuje się problematyką i historią polskich Żydów, zadając sobie i swoim rozmówcom pytania o to, jak to jest być Żydem w Polsce i co to tak naprawdę znaczy. Od kilku lat prowadzi warsztaty pisania historii osobistych.
