Druga część artykułu pt. „Żałoba po poronieniu i stracie okołoporodowej” mówi o tym czego mogą potrzebować rodzice po stracie i jak ich wspierać.
Jak wspierać rodziców po stracie?
W tym trudnym czasie rodzicom zdarza się słyszeć: „Lepiej o tym nie rozmawiajmy, po co się zamartwiać”, „Jesteście jeszcze młodzi, będziecie mieli kolejne dzieci”, „Wszystko będzie dobrze”. Słowa te tylko pozornie mają nieść pocieszenie, a w rzeczywistości często są przyczyną ogromnego bólu i poczucia niezrozumienia doświadczanego przez osieroconych rodziców. Tymczasem, wspierająca i empatyczna reakcja otoczenia ma ogromne znaczenie w procesie adaptowania się do nowej, kryzysowej sytuacji. A tym właśnie jest żałoba – naturalnym procesem adaptacyjnym, pozwoleniem sobie na przeżycie wszystkich emocji związanych z utratą, stopniowym odnajdywaniem równowagi i chęci do dalszego życia.
Jak zatem wspierać rodziców po stracie? Czego mogą potrzebować w tym szczególnie trudnym dla siebie czasie?
Informacji
Dostęp do informacji może choć w niewielkim stopniu pozwolić rodzicom na odzyskanie poczucia wpływu i możności podejmowania decyzji. Dlatego tak ważne jest, by personel medyczny starał się na bieżąco rozmawiać z nimi o planowanych zabiegach, przebiegu poronienia, bądź porodu, rekonwalescencji, a także prawdopodobnych przyczynach utraty dziecka. Bardzo ważne jest również poinformowanie rodziców o możliwości pożegnania się z dzieckiem, czy przysługujących im prawach. Te informacje wciąż nie są powszechnie znane, a tymczasem warto pamiętać, że niezależnie od momentu, w którym zakończyła się ciąża rodzice mają prawo do pochówku dziecka, rejestracji w USC, uzyskania zasiłku pogrzebowego (4000 zł) czy skorzystania ze skróconego urlopu macierzyńskiego (56 dni).
Poszanowania sposobu przeżywania
Jak już wspomniałam w pierwszej części niniejszego tekstu – żałoba zawsze przeżywana jest jako indywidualny i niepowtarzalny proces. To co pomaga jednej osobie, zupełnie może nie służyć drugiej. Dlatego ważne wydaje się być zarówno powstrzymanie od przekazywania dobrych rad, czy utartych sloganów, jak i porównywania sytuacji, czy przeżyć jednej osoby z inną.
Ważna jest także umiejętność empatycznego towarzyszenia rodzicom, którzy doświadczyli utraty – uważnego słuchania, dzielenia się autentycznymi przeżyciami i reakcjami, gotowości do podtrzymywania kontaktu mimo upływającego czasu. Jeśli nie jesteśmy pewni co i w jaki sposób powiedzieć, warto zapytać rodziców o to, czego by potrzebowali i jak możemy dla nich być w tych trudnych chwilach.
Śmierć i doświadczenie straty – choć tak bolesne – są nierozerwalnie związane z życiem, dlatego warto nie czynić z nich tematu tabu. Być może dzięki temu osieroceni rodzice poczują się choć trochę mniej osamotnieni.
Czasu
Nie tylko przebieg, ale także czas trwania żałoby jest kwestią indywidualną. Warto pamiętać, że proces żałoby nie zawsze rozpoczyna się w momencie śmierci dziecka albo tuż po pogrzebie. Stereotypem jest również przekonanie, że żałoba zawsze trwa rok. Niekiedy ból po stracie słabnie wcześniej, czasami odzywa się znacznie dłużej. Podobnie jest z tęsknotą i poczuciem braku, które w mniejszym lub większym nasileniu towarzyszyć nam mogą nawet i przez całe życie. Dlatego tak ważne jest, by nie „poganiać” pogrążonych w smutku rodziców. Nie zachęcać ich, by nie myśleli o tym co się stało lub postarali się zapomnieć. Zamiast tego po prostu – pozwolić im to przeżyć. Jeśli zaś z jakiegoś powodu zaniepokoimy się o ich stan, pomóc w poszukiwaniu profesjonalnej pomocy.
Wsparcie psychologiczne w obliczu straty
W Fundacji Nagle Sami prowadzimy konsultacje i wsparcie psychologiczne oraz psychoterapię dla osób, które doświadczyły straty dziecka na skutek poronienia, bądź śmierci okołoporodowej. Pracujemy zarówno indywidualnie, jak i z parami.
Na spotkanie konsultacyjne zapraszamy osoby, które:
– chciałyby porozmawiać o tym, czego doświadczają i jak może przebiegać proces żałoby
– niepokoją się tym, co przeżywają, bądź siłą emocji, jakie im towarzyszą
– poszukują wsparcia w przeżywaniu żałoby
– doświadczają kłopotów ze snem, apetytem, bądź trudności w codziennym funkcjonowaniu
– poszukują wsparcia w relacji partnereskiej w związku z przeżytą utratą (konsultacja i terapia dla par)
Spotkanie konsultacyjne pozwala określić, jaka forma wsparcia byłaby na dany moment rekomendowana. Czasami okazuje się, że już jedno spotkanie, na którym można zadać nurtujące pytania, bądź podzielić się wątpliwościami, jest wystarczające. Bywa również tak, że stanowi wstęp do dalszej, terapeutycznej pracy.
Anna Bajkowska (Sokołowska) jest psychologiem i psychoterapeutką Gestalt. W Fundacji prowadzi konsultacje, psychoterapię indywidualną, grupy wsparcia dla osób dorosłych oraz wyjazdowe interwencje kryzysowe. Koordynuje pracę Zespołu Psychologów i Terapeutów Fundacji. (więcej)