Śmierć bliskiej osoby jest stratą nie do opisania. Trudno w to uwierzyć, jeżeli nie doświadczyliśmy jej sami. Siła przeżywanej straty zależy od głębokości relacji ze zmarłą osobą, oraz od tego czy zdążyliśmy się z nią pożegnać. Śmierć dziecka czy współmałżonka jest jednym z najbardziej traumatycznych doświadczeń, z powodu których człowiek może cierpieć. Nikt nie jest przygotowany na śmierć bliskiej osoby, jednak jest ona tym bardziej dotkliwa im bardziej niespodziewana i nagła. Ludzie, którzy nagle doznali straty z reguły częściej potrzebują wsparcia i pomocy niż ci, którzy wiedzieli od jakiegoś czasu, że bliska im osoba umiera. W przypadku nagłych śmierci okoliczności, w których bliscy dowiadują się o śmierci są bardzo trudne – nie mają bowiem przy sobie wsparcia innych bliskich osób, często jest to w szpitalu wśród lekarzy w trakcie reanimacji czy na miejscu wypadku. Sposób przekazania wiadomość o śmierci ukochanej osoby może również wpływać na późniejsze przeżywanie żałoby.
Żałoba jest procesem psychologicznej, społecznej i somatycznej reakcji, stanowiącej odpowiedź na utratę i jej konsekwencje. Żałoba jest to czas szczególny, który jest przeżywany indywidualnie.
Badania wykazują, że śmierć dziecka czy współmałżonka jest takim rodzajem intensywnego żalu, bólu, który w mózgu zostawia realny ślad, czego wynikiem są rożne objawy somatyczne. Zdarza się, że ból po stracie ukochanej osoby jest tak wielki, że trudno sobie z nim samemu poradzić. Dlatego tak ważne jest wsparcie rodziny i przyjaciół. Dla osób udzielających wsparcia osobie będącej w żałobie najważniejsze jest, aby:
– być jak najszybciej przy osobie w żałobie, towarzyszyć jej, być bardziej troskliwym, wyrozumiałym, słuchać nie dyskutować, razem pomilczeć, nie bać się zadzwonić, namówić na spotkanie, na spacer ,z czasem zaproponować jakieś atrakcyjne zajęcie
– być czujnym na potrzeby osoby w żałobie- starać się dawać jej to, czego potrzebuje (rozmowa, pomoc w załatwieniu konkretnych spraw lub wspólne pomilczenie), nie zaś to, co nam wydaje się dla niej najlepsze
– pomóc w organizacji pogrzebu, w codziennych prostych rzeczach jak zakupy czy przygotowanie obiadu, pomóc w porządkowaniu rzeczy po zmarłej osobie czy przemeblowaniu domu
– mówić „płacz- to przyniesie ci ulgę”
– nie dawać złotych rad typu „staraj się o tym nie myśleć”, „weź się w garść”, „nie rozgrzebuj ran”, „bądź dzielna/y”, „już nie płacz”, osoba w żałobie często ma potrzebę mówienia o śmierci bliskiej osoby, co przynosi jej ulgę
– pokazać możliwość szukania pomocy w specjalistycznych ośrodkach psychologicznych, grupach wsparcia
– pomóc przeprowadzić rytuał pożegnania i dokończyć niedokończone sprawy, symbolicznie pożegnanie np. napisanie listu do zmarłej osoby, odwiedzenie jakiegoś szczególnego miejsca
Pogodzenie się ze stratą bliskiej osoby pozwala głębiej spojrzeć na sens życia oraz na to, co osoba zmarła w nas zostawiła, co stało się częścią nas samych. Po takim traumatycznym wydarzeniu jesteśmy już innymi ludźmi, bardziej dojrzałymi, oraz wrażliwymi. Często, kiedy już pogodzimy się z utratą, jesteśmy w stanie rozpocząć nowy rozdział swojego życia. Zawsze jednak nasi zmarli pozostawią w nim ważny ślad.